Վերջին տարիներին ընթերցանությունը կարծես «նորաձև» է դարձել ամբողջ աշխարհում՝ համակելով գրեթե բոլորին, այդ թվում՝ հոլիվուդյան աստղերին:

Բայց պարզվում է՝ ընթերցասեր սելեբրիթիները ոչ միայն հաճույքով կարդում են, այլև՝ հիմնում գրքի ակումբներ, որոնք անչափ հետաքրքիր են այդ թվում՝… բիզնեսի տեսակետից:

Նման քեյս է Ռիզ Ուիզերսփունի Reese’s Book Club-ը, որն իր պարզ և արդյունավետ գաղափարի շնորհիվ արդեն գրավել է մարքեթինգի ոլորտի մասնագետների ուշադրությունը:

Ինչպես գրում է իսպանական «XMAG ^UK» առցանց պարբերականը՝ ամեն ինչ սկսվել է 2017 թվականին, երբ դերասանուհին հիմնել է գրքի ակումբ, որում պատմում էր իր կարդացած գրքերի մասին: Կարճ ժամանակ անց, սակայն, մի քանի միլիոնանոց լսարան հավաքած համայնքը դառնում է դերասանուհուն պատկանող «Hello Sunshine» պրոդյուսերական ընկերության բիզնես հաջողության բանալին: Ընկերության գաղափարախոսությունը կանանց համար լսելի դառնալու հնարավորություններ և անձնային ու մասնագիտական աճի հեռանկարներ ստեղծելն է: Այդ գաղափարի շրջանակում Ուիզերսփունի գրքի ակումբը յուրաքանչյուր ամիս իր լսարանին է ներկայացնում մեկ գիրք, որի հեղինակն ու գլխավոր հերոսը կանայք են:

Գեղեցիկ ու վեհ գաղափար է, չէ՞: Բայց բիզնեսը մնում է բիզնես. ակումբը որևէ գրքի մասին հրապարակման համար, ինչպես երևի արդեն հասկացաք, այդ գրքի վաճառքից ստացվող եկամտի որոշակի մաս է ակնկալում և ստանում դրա հիման վրա ֆիլմ նկարահանելու բացառիկ իրավունք:

Երբ գիրքը հաջողության է հասնում, Ուիզերսփունի ընկերությունն այն ներկայացնում է բովանդակության արտադրությամբ զբաղվող մեծ ընկերությունների («Netflix», «Hulu», «Disney» և այլ) և փոխհամաձայնության գալու դեպքում զբաղվում ֆիլմի արտադրությամբ: Այդ ֆիլմերից մեկը «Big Little Lies» սերիալն է, որը նկարահանվել է 2017-2019թթ.-ին՝ ավստրալացի գրող Լիեյն Մորիարտիի համանուն վեպի հիման վրա:

2021 թվականին դերասանուհին «Hello Sunshine» պրոդյուսերական ընկերության իր մասնաբաժինը վաճառել է ակտիվների կառավարմամբ զբաղվող համաշխարհային խոշորագույն ընկերություններից մեկին՝ «Blackstone» ընկերությանը՝ նոր մակարդակի հասցնելով իր դիրքն ու ազդեցությունը կինոարտադրության աշխարհում:

Այստեղ ձեզ ենք ներկայացնում շոու-բիզնեսի ներկայացուցիչ կանանց հիմնած մի քանի գրքի ակումբներ, որոնց մասին մեր կարծիքով արժե իմանալ.

Դուա Լիպա՝ Service 95
Քայա Գերբեր՝ Library Science
Օփրա Ուինֆրի՝ Oprah’s Book Club
Սառա Ջեսիքա Փարքեր՝ SJP Lit (Ինստագրամում՝ @sjplit)
Էմմա Ուոթսոն՝ Our Shared Shelf (Ինստագրամում՝ @oursharedshelf)

Էմոձիները /անգլերեն ընթերցմամբ՝ էմոջի/ արդեն վաղուց մեր առցանց կյանքի անբաժան մասն են դարձել՝ չատերում, էլեկտրոնային նամակագրությունում և այլուր: Այս փոքրիկ թվային պատկերակները (ի դեպ, եթե չգիտեիք, icon-ը հայերեն հենց այսպես ենք անվանում) ճանաչելի են աշխարհի ցանկացած անկյունում: Եվ հենց այս ճանաչելիությունն է էմոձիները դարձրել հաղորդակցման ունիվերսալ միջոցներից մեկը՝ անկախ լեզվական, մշակութային և աշխարհաքաղաքական սահմաններից:

Ունիվերսալ լեզու ստեղծելու փորձեր մարդիկ պարբերաբար արել են (օրինակ՝ արհեստական էսպերանտո լեզուն, որն այսօր էլ կարելի է սովորել մի շարք ուսուցողական հավելվածներում):

Այս պատկերակների հեղինակը ճապոնացի Սիգետակա Կուրիտան է, որն իր առաջին էմոձին ստեղծել է 1998-1999 թվականներին՝ «NTT DoCoMo» հեռահաղորդակցական ընկերության համար՝ ոգեշնչվելով այդ տարիներին տարածված էմոտիկոններով:

Վերջիններս իհարկե զուրկ էին նման պատկերավորությունից և օգտագործման մեջ ավելի խրթին էին, քանի որ պահանջում էին հիշել կետադրական նշանների, տառերի և թվանշանների բազմաթիվ համադրություններ:

Ճապոնիայում հաջողությունից հետո էմոձիներն սկսեցին օգտագործվել նաև այլ երկրներում՝ հատկապես տեխնոլոգիական ընկերությունների կողմից: Արդեն 2000 թվականի կեսին ճապոնական սմարթֆոնների և բջջային ծառայությունների տարածմամբ էմոձիները տարածում գտան նաև այլ երկրներում:

2010 թվականին տեքստային ստանդարտացմամբ զբաղվող Unicode Consortium-ը որոշում կայացրեց էմոձիները պաշտոնապես ներառել նիշերի հավաքածուներում: Unicode-ը տեքստային գաղտնագրման ստանդարտացված համակարգ է. պատկերակների ներառումը թույլ տվեց դրանք հասանելի դարձնել տարբեր սարքերով և տարբեր հարթակներում օգտագործման համար:

Սմարթ սարքերի տարածմանը զուգընթաց էմոձիները դարձան զանգվածային մշակույթի մաս: Այսօր էմոձիները փոխել են հաղորդակցման բնույթը՝ գրավոր տեքստերի կառուցվածքը և նույնիսկ դրանց ընթերցման ձևը: Միայն բառերը մեզ այլևս բավարար չեն թվում սեփական գաղափարներն ու զգացմունքները լիարժեք արտահայտելու համար: Խոսքին զգացմունքայնություն հաղորդելու համար մենք օգտվում ենք էմոձիներից, երբ փորձում ենք մեր գոհունակությունը, սերը, տխրությունը, զայրույթը, ուրախությունը, զարմանքը արտահայտել իրենց նրբերանգներով:

Հ.Գ. Մարքեթինգային մի շարք ընկերություններ, այնուհանդերձ, որոշ մտահոգություններ են արտահայտում էմոձիների գերօգտագործման առնչությամբ: Նրանց համոզմամբ՝ չնայած վիրտուալ կյանքում էմոձիների զբաղեցրած տեղին, դրանց օգտագործումը կարող է ռիսկային լինել՝ դրանցում ներդրվող իմաստը թիրախային լսարանի կողմից ոչ միանշանակ ընկալելի լինելու առումով:

Հետաքրքրիր փաստեր

• Էմոձի-ն ճապոներեն նկար և տառ կամ նիշ բառերի միացությունն է
• 2015-ին Օքսֆորդի բառարանն էմոձի-ն հռչակել է տարվա բառ
• Հուլիսի 17-ը հռչակված է Էմոձիի համաշխարհային օր

ՅՈՒՆԵՍԿՈ-յի փորձագետների՝ դեռ 1953 թվին առաջարկված տարանջատման համաձայն՝ պետական լեզուն հատուկ կարգավիճակ ունեցող, պետության հատուկ հոգածության ներքո գտնվող՝ ազգային խորհրդանշականություն ունեցող լեզուն է: Մինչդեռ պաշտոնական լեզվի կարգավիճակը սահմանափակվում է պետական կառավարման, օրենսդրության, դատավարության մեջ դրա կիրառելիությամբ:

Դիտարկենք կոնկրետ երկրների օրինակներ: Ռուսաստանի Դաշնությունում ռուսերենը և՛ պետական, և՛ պաշտոնական լեզու է, սակայն ազգային միավորներում, օրինակ, Թաթարստանում, ռուսերենին զուգահեռ, պետական լեզու է թաթարերենը (որպես տիտուլային ազգի լեզու), Կաբարդինո-Բալկարիայում՝ բալկարերենը: Իսկ ահա Իտալիայի Սարդինիա շրջանում նման կարգավիճակ ունի սարդիներենը:

Սակայն գոյություն ունեն նաև ազգային լեզուներ: Այսպես, Իռլանդիայի Հանրապետությունում (չշփոթել Հյուսիսային Իռլանդիայի հետ), իռլանդերենն ունի ազգային լեզվի կարգավիճակ, թեև իռլանդերեն է խոսում բնակչության շուրջ մեկ երրորդը միայն: Այն նաև առաջին պետական լեզուն է այս երկրում, իսկ երկրորդը, երևի կռահեցիք, անգլերենն է:

Նաև պետք է տարբերակել ազգային փոքրամասնությունների պաշտոնապես ճանաչված լեզուները, որոնցով կարող է կազմակերպվել, օրինակ, այդ փոքրամասնությանը պատկանող երեխաների կրթությունը:

Ինչ վերաբերում է ՄԱԿ-ի պաշտոնական լեզուներին (այսինքն՝ այն լեզուներին, որոնցով կազմվում են և իրավահավասար ուժ ունեն կազմակերպության փաստաթղթերը), ապա դրանք վեցն են. անգլերենը, արաբերենը, իսպաներենը, չինարենը, ռուսերենը և ֆրանսերենը:

Հետաքրքիր է նաև, որ անգլալեզու ռեսուրսները հավասարության նշան են դնում պետական և պաշտոնական լեզուների միջև:

Սովորաբար, խմբագրման ծառայությունների մասին խոսելիս մենք՝ խմբագիրներս, ենթադրում ենք ոչ թե մեկ, այլ միանգամից մի քանի տարաբնույթ ծառայություն, կամ, ավելի ճիշտ՝ տեքստային «մանիպուլյացիաներ», այդ թվում՝ ավելի լայն հասարակությանը ծանոթ ոճական և լեզվական շտկումները և անգամ՝ սրբագրումը:

Հավանաբար նկատել եք՝ երբ խմբագիրը հանձն է առնում տեքստը, առաջին հերթին գնահատում է դրա հաղորդակցական առանձնահատկությունները, ճշտում է այն լսարանը, որին հեղինակն ի սկզբանե նկատի է ունեցել գրելիս. ի՞նչ խնդիր է իր առջև դրել հեղինակը տվյալ տեքստը գրելիս, ու՞մ է պատկերացրել որպես ընթերցող, ի՞նչ առանձնահատկություններ ունի թիրախային լսարանը: Այս բոլոր հարցերի պատասխանը գտնելն անչափ կարևոր է, որպեսզի հեղինակի և ընթերցողի միջև գտնվող խմբագիրը կարողանա առավելագույն հստակ և պարզ ձևակերպել հեղինակի միտքը՝ հասկանալի դարձնելով այն լսարանի համար: Չէ՞ որ յուրաքանչյուր ընթերցող ունի իր ուրույն լեզուն, ընկալման՝ իրեն բնորոշ միջոցները:

Հաջորդիվ՝ խմբագիրն ընթերցում է տեքստն ամբողջությամբ, իր համար հստակեցնում տեքստի տրամաբանական հիմքը և կառուցվածքը, իմաստային ամբողջականությունը, իսկ եթե տեքստում փաստեր են մեջբերվում, ապա գնահատում է նաև փաստերի ստուգման անհրաժեշտությունը: Այո՛, խմբագիրը նաև ստուգում է տեքստում բերվող փաստերը:

Երբ տեքստի հետ ծանոթացումն ավարտված է, խմբագիրն անցնում է տեքստի ինֆորմացիոն (այդ թվում՝ փաստերի ստուգումը), իմաստային, տրամաբանական (ներառում է փաստարկային հակասությունների բացահայտումը, փաստերի հիմնավորումը), շարահյուսական մշակմանը: Հստակեցվում և տրամաբանական ձևակերպում է ստանում տեքստի կառուցվածքը:

Այնուհետև գալիս է լրամշակումների, կրճատումների, վերաձևակերպումների, ընդարձակումների հերթը:

Վերջապես, կատարվում է ոճական, քերականական խմբագրում, և տեքստը հանձնվում է սրբագրիչին: Եթե նկատել եք՝ գրքերի վերջում հաճախ կարելի է տեսնել խմբագրի, գեղարվեստական խմբագրի, գիտական խմբագրի, տեխնիկական խմբագրի, սրբագրիչի և վերստուգող սրբագրիչի անունները: Այս նեղ մասնագետների ներգրավումը պատահական չէ, քանի որ տեքստը յուրահատուկ օրգանիզմ է, որն ունի զարգացման ու ձևավորման ներհատուկ պահանջներ, որոնց բավարարումը հնարավոր է մի քանի պրոֆիլի մասնագետների ներգրավմամբ:


Եվ միայն այս հսկայածավալ աշխատանքից հետո տեքստը կարող է լիարժեք ավարտուն տեսք ստանալ, իսկ հեղինակի միտքը պարզ և հասկանալի դառնալ իր ընթերցողի համար:

Ինչպես հայտնի ասացվածքն է ասում՝ երբ ճակատագիրը լիմոններ է ձեռքդ տալիս, լիմոնադ պատրաստիր: Եվ իրոք, ցանկացած իրավիճակում պիտի փորձենք գտնել դրականն ու քաղել առավելագույնը:

Երբ հանրապետությունում արտակարգ դրություն է, և պարտավոր ենք որոշ ժամանակ մեկուսացման մեջ մնալ, հարց է առաջանում. ինչպե՞ս լրացնել ի հայտ եկած ազատ ժամանակը: Ինտերնետի դարաշրջանում տարբերակներից մեկն ինքնակրթությունն է. փառք Աստծուն՝ առցանց տիրույթը բազմաթիվ բարձրակարգ հարթակներ է առաջարկում ինքնակրթվելու, մասնագիտորեն զարգանալու և նոր հմտություններ ձեռք բերելու համար:

Սակայն ինչպե՞ս օգտագործել ռեսուրսների այս բազմազանությունը, ինչպե՞ս ընտրել դրանցից և ինչպե՞ս ստացված գիտելիքը յուրացնել ու պահպանել՝ բոլորովին շուտով, կյանքը սովորական հունին վերադառնալուն պես, կիրառելու համար:

Եվ այսպես՝ ի՞նչ սովորել և ի՞նչպես ընտրել դասընթաց

Թերևս ամենաառաջինը ցանկալի է որոշել՝ արդյո՞ք սովորելու եք մի բան, որ պիտի կիրառեք մասնագիտական կյանքում, թե՞ սա ընդամենը հոբբի է, որի մասին վաղուց եք երազել:

Եթե ընտրվող թեման մասնագիտական է և վերաբերում է այն ոլորտին, որում արդեն աշխատում եք, ապա կարող եք փորձել մի փոքր թղթի վրա գրի առնել այն բոլոր հմտությունները, որոնց պակասն աշխատանքի ընթացքում զգում եք: Այնուհետև կարող եք դրանք զտել՝ թողնելով միայն առավել հաճախ անհրաժեշտ հմտությունները կամ այդ պահին առավել հետաքրքրողները: Հաջորդ հարցը, որին արժե անդրադառնալ՝ դասընթացի բարդությունն է: Դրա համար պետք է երկու հարցի պատասխանել՝ որքա՞ն նախնական գիտելիք ունեք տվյալ ոլորտում և որքա՞ն խորացված են պետք դասընթացով առաջարկվող հմտություններն առօրյա աշխատանքում: Ընդ որում՝ նախապատվությունը տվեք այնպիսի հմտությունների, որոնք կարճ ժամանակ անց կարող եք սկսել կիրառել գործնականում:

Եթե խոսքը նոր հոբբիի մասին է, ապա սկսեք ամենապարզ հմտություններից՝ աստիճանաբար անցնելով ավելի բարդ խնդիրների լուծմանը: Սա թույլ կտա թե՛ իրապես հմտանալ սիրելի գործում և թե՛ խուսափել ճահճացման զգացումից, ինչը, համաձայնեք, կարևոր է տեղաշարժի սահմանափակ հնարավորությունների պայմաններում:

Իսկ ինչպե՞ս չմոռանալ դասընթացներին ստացված գիտելիքը

Իհարկե, կան մարդիկ, որոնց հիշողությունը թույլ է տալիս մտապահել մեծ ծավալով նոր ինֆորմացիա, և նրանք կարիք չունեն հատուկ ջանքեր գործադրելու դրա համար: Սակայն շատերն, այդուհանդերձ, ստիպված են որոշակի միջոցներ ձեռնարկել: Դրանցից մեկը ուսանողության տարիներից բոլորիս ծանոթ՝ հին ու բարի կոնսպեկտավորումն է:

21-րդ դարում, անշուշտ, վաղուց հասանելի են կոնսպեկտի էլեկտրոնային գործիքները և բջջային հավելվածները: Դրանցից մի քանիսին մանրամասն կարելի է ծանոթանալ այս հղմամբ:

Սակայն մասնագետներն ասում են՝ ձեռագիր կոնսպեկտավորումը թույլ է տալիս գրի առնել ամենաառանցքայինը՝ հընթացս ընտրելով միայն առավել կարևոր տեղեկությունները և ավելի մտածված օգտագործելով թղթի սահմանափակ տարածքը:

Բայց և այնպես, կան կոնսպեկտավորելու մի քանի պարզ կանոններ, որոնք կիրառելի են թե՛ ձեռագիր և թե՛ հավելվածներով աշխատելիս:

Նախ՝ կոնսպեկտը պետք լինի պարզ, Ձեզ համար հասկանալի և ընթեռնելի:

Պարտադիր չէ բառացի գրի առնել լսածը կամ կարդացածը. գրի առեք սեփական բառերով:

Վերընթերցեք գրի առնվածն՝ ընդմիջումներին. դա թույլ է կտա թե՛ ուղղել հնարավոր վրիպակներն ու բովանդակային սխալները և թե՛ ամրապնդել նյութը հիշողությունում: Պարզապես վերադարձեք նյութի անհասկանալի մնացած հատվածին՝ հետադարձի կոճակը սեղմելով. չէ՞ որ առցանց ուսուցումը նման հնարավորության շնորհիվ է նաև արժեքավոր:

Առանձին սյունակով գրանցեք բանալի բառերը. դրանք կօգնեն նաև հեշտությամբ գտնել կոնսպեկտի անհրաժեշտ պարբերությունները:

Գրի առեք հիշարժան ամսաթվերը, անունները, տեղանունները և այլ տվյալներ:

Գրեք՝ մի փոքր ազատ տեղ թողնելով հետագա նշումների համար:

Եվս մեկ հարմար տարբերակ է օրագրի վարումը, ինչը թույլ է տալիս թե՛ նկարագրել և թե՛ վերլուծել հմտությունը ձեռք բերելու ճանապարհին ստացված փորձը, որը միգուցե մի օր ցանկանաք կիսել նաև մտերիմների ու ընկերների հետ:

Վերջերս անգլալեզու համացանցում հայտնվեց «covidiot» (կազմված #COVID վիրուսի անվանումից և «idiot» բառից) բառը, որը գործածվում է «սոցիալական հեռավորության» և «ինքնամեկուսացման» հասկացություններն անտեսող և կամա, թե ակամա #COVID19 վարակի տարածմանը նպաստող մարդու նկարագրելու համար: Այս բառը նաև կիրառելի է պարենի պաշարներ կուտակող և դրանով խուճապ տարածող մարդու մասին խոսելիս:

Ու թեև հայերեն համարժեք դեռևս կարծես ի հայտ չի եկել՝ մեր լեզուն ևս անմասն չի մնում այս գործընթացներում: Ընդամենը երկու-երեք շաբաթում մեզ համար արդեն սովորական են դարձել «ինքնամեկուսացում», «սոցիալական հեռավորություն» հասկացությունները, իսկ «Ալկոգել» հեղուկի առևտրային անվանումն արդեն կարծես հասարակ գոյական է դառնում, ինչպես ժամանակին «ԲՈՒՀ» հապավումը դարձավ «բուհ», կամ՝ «Xerox» ընկերության պատճենահանող սարքի անվանումը հայալեզու կամ ռուսալեզու իրականությունում սկսեց օգտագործվել ցանկացած ընկերության կողմից արտադրված պատճենահանի համար:

Վերջին մի քանի շաբաթվա ընթացքում շրջադարձային փոփոխությունների ենթարկվող իրականության շնորհիվ է, որ այսօր ոչ միայն սկսել ենք ակտիվորեն և գրեթե անսխալ կիրառել, այլև տարբերակել «հեռակա», «հեռավոր», «հեռահար» և «հեռավար» հասկացությունները:

Շատերն արդեն գիտեն «էպիդեմիա» և «պանդեմիա» բառերի տարբերությունը, դեռ ավելին՝ որ վերջինիս հայերեն համարժեքը «համավարակն» է:

Ականատես ենք լինում նաև վաղուց գոյություն ունեցող մի շարք բառերի գործածության սահմանների ընդլայնման, ինչպես նաև փոփոխության: Դրանցից են «ինքնամեկուսացում» բառը և որպես հեշթեգ լայն շրջանառության մեջ մտած «Մնա տանը» արտահայտությունը:

Իհարկե, տեղեկատվական թոհուբոհի մեջ իրենց տեղը գտան նաև մեմերը, ինչպիսին, օրինակ՝ «կարանտյա»/«կարանծյա» («կարանտին») բառն էր, որը խոսքի վրիպման արդյունք էր:

Վերջերս ֆեյսբուքյան էջերից մեկն արդարացիորեն անդրադարձավ «ինքնամեկուսանալ» բայի կրավորական ձևով գործածության սխալականությանը՝ նշելով, որ անձը կարող է կամ «մեկուսացվել» կամ «ինքնամեկուսանալ», մինչդեռ «ինքնամեկուսացՎել» հնարավոր չէ: Գործածական վրիպակների ցանկին պետք է ավելացնենք նաև «հաղթահարել վիրուսԻՆ» ձևը, որն, իհարկե, հարկ է օգտագործել «հաղթահարել վիրուսԸ» տարբերակով, ինչպես «հաղթահարել ցավԸ», «հաղթահարել դժվարությունԸ»՝ իր արտահայտող գոյականների հայցական հոլովաձևով:

Հանրահայտ անգլալեզու հրատարակչությունները վերջին տարիներին սկսել են ընտրել այսպես կոչված «Տարվա բառ», ինչը կոչված է արտացոլելու անցնող տարվա ամենակարևոր ու ազդեցիկ իրադարձություններն ու սոցիալական երևույթները:

Ո՞րը կդառնա 2020 թվականի բառը, և թվարկվածներից ո՞ր բառերը կշարունակենք օգտագործել, երբ հաղթահարենք վիրուսը, անշուշտ, պարզ կլինի մոտ ապագայում:

Թարգմանիչները և թարգմանության հետ առնչություն ունեցողներից շատերը թերևս կհամաձայնեն, որ մասնագիտացված և հատկապես՝ իրավաբանական ոլորտի թարգմանություններն ամենաբարդն են, քանի որ օրենսդրությունը կարգավորում է կյանքի բոլոր բնագավառները՝ սկսած ավտոմեքենաների ներկրման կարգավորումից մինչև խաղալիքներում օգտագործվող նյութերին ներկայացվող անվտանգության պահանջները: Հայաստանը և հայաստանյան ընկերությունները տարեցտարի ընդլայնում են իրենց գործընկերների աշխարհագրությունը, համագործակցելով, ի թիվս այլոց, ԵՄ և ԵԱՏՄ երկրների հետ, որոնք ունեն իրենց միասնական իրավական դաշտն ու կանոնակարգումը: Դրան զուգընթաց մեծանում է օտար լեզվով փաստաթղթաշրջանառության, ինչպես նաև օտարալեզու օրենսդրության հետ աշխատանքի անհրաժեշտությունը:

Իրավաբանական ոլորտի թարգմանությունն առանձնանում է թարգմանվող տեքստում նեղ մասնագիտական տերմինների, ինչպես նաև գործարար պրակտիկայում ընդունված արտահայտությունների առկայությամբ, որոնք ճշգրիտ թարգմանելու համար անհրաժեշտ է և՛ ճիշտ հասկանալ և՛ ճիշտ մեկնել: Ահա թե ինչու է կարևոր, որ թարգմանիչը բարձր մակարդակով տիրապետի թե բնագրի լեզվին և թե թիրախ լեզվում իրավաբանական տեքստերի նրբություններին:

Իրավական փաստաթղթերի թարգմանության ընթացքում հանդիպող դժվարություններ

Ստանձնելով իրավական փաստաթղթի թարգմանություն` մասնագետը գիտակցում է, որ թիրախ լեզվում ոչ միշտ են առկա կառույցներ, որոնք առավելագույն ճշգրտությամբ փոխանցում են բնագրի լեզվով տերմինի բովանդակությունը: Մասնագետն այս դեպքում ստիպված է լինում որոնել համարժեքներ, որոնք կարող են հնարավորին մոտ արտահայտել տերմինի իմաստը:

Շատ դեպքերում նման որոնումների արդյունքը կախված է ոչ միայն թարգմանչի ձեռքի տակ առկա մասնագիտական բառարաններից և առցանց աղբյուրներում որոնման հմտությունից, այլև բնօրինակի և թիրախ լեզուներով փաստաթղթաշրջանառություն իրականացնող երկրների իրավական և օրենսդրական առանձնահատկությունների և տարբերությունների մասին տեղեկանալու և հետազոտելու կարողությունից: Չէ՞ որ յուրաքանչյուր երկրում գործող իրավական համակարգը պայմանավորվում է դրա մշակույթով, ավանդույթով, ինչպես նաև պատմական, քաղաքական և տնտեսական իրողություններով: Դրանից ելնելով՝ անկախ բնօրինակի տեքստային առանձնահատկություններից, թիրախ լեզվով ստացվող տեքստը, առավելագույնս նույնական լինելով բնօրինակին, պետք է համապատասխանի նաև տվյալ լեզվակիր երկրի իրավական ավանդույթի կանոններին, թիրախ լեզվի կարդացողին տալով այն համարժեք ընկալումը տվյալ երևույթի մասին, ինչն ի նկատի է ունեցել բնօրինակի հեղինակը:

Բացի զուտ իրավական և օրենսդրական լեզվի ու ավանդույթի իմացությունից, թարգմանչից պահանջվում է նաև լավ ծանոթ լինել թարգմանության շրջափուլին, տվյալ լեզվի կրողի լեզվաընկալմանը, աշխատանքի կազմակերպման սկզբունքներին, իրավական տեքստի շարադրման տեխնիկային [թյուրընկալումը բացառելու նպատակով], ինչպես նաև տիրապետել մի շարք համակարգչային գործիքների և հետազոտական հմտությունների:

Իրավական ակտերի թարգմանությանը նվիրված պրակտիկումը, որը 2018թ. հունիսի վերջին կազմակերպել էր «Գրիչ» խմբագրական ստուդիան, դարձավ գործող և սկսնակ թարգմանիչների հանդիպման հարթակ: Սեմինարը վարեց աշխատանքի ավելի քան 15 տարվա փորձ ունեցող թարգմանիչ Մհեր Շարոյանը, ով ներկայում ՀՀ արդարադատության նախարարության թարգմանությունների կենտրոնի իրավական նույնականացման և վերանայման բաժնի պետն է: